Ringgroep 02

Vogels vangen, ringen en weer vrijlaten: het lijkt een moeilijk en delicaat werk. Toch doen de vrijwilligers van Ringgroep 02 het al 63 jaar met veel passie en precisie. En dat levert heel wat informatie op. Edwin Rooselaer vertelt wat één ring allemaal prijsgeeft over een vogel.

Hoe is Ringgroep 02 ontstaan?
Edwin: Onze afdeling is in 1962 opgericht door enkele pioniers: Marcel Dehaen, mijn vader Pierre Rooselaer en Paul Van Assche. Zij begonnen met het ringen van vogels onder leiding van het Instituut van Natuurwetenschappen om hun migratiepatronen beter te begrijpen. Na al die jaren is onze groep nog steeds actief. We kunnen rekenen op enthousiaste vrijwillige gecertificeerde ringers, onder wie ook mijn zoon.

Wat houdt vogels ringen precies in?
We vangen de vogels, die we daarna identificeren, meten en wegen. Elke vogel krijgt een aangepaste ring met een uniek nummer om zijn poot, een soort paspoort. Als die vogel later opnieuw gevangen of gevonden wordt, weten we hoe ver het dier gevlogen is, hoe oud het is en waar het geringd werd.

Hoeveel vogels ringen jullie per jaar?
In de jaren ’70 en ’80 ringden we jaarlijks tot 30.000 vogels. Vandaag komen we nog maar aan zo’n 6.000 per jaar. Dat komt door een combinatie van factoren: minder geschikte biotopen, natuurversnippering, bebouwing, klimaatverandering en menselijke verstoring.

Welke soorten zie je hier minder dan vroeger?
De koekoek, zomertortel, wielewaal ... komen hier nog amper voor. Ook akkervogels zoals de veldleeuwerik en kievit zijn sterk achteruitgegaan. Dat heeft veel te maken met het verdwijnen van kleinere landbouw en weilanden. Vroeger had bijna iedereen een grote moestuin en kleine akkertjes. Nu zijn die vervangen door gazons en monoculturen waarin weinig biodiversiteit zit.

Wat kunnen we zelf doen om vogels te helpen?
Begin in je tuin: plant struiken en hagen die insecten aantrekken, laat een hoekje verwilderen en vermijd pesticiden en slakkenkorrels. Zo voorkom je dat merels en lijsters vergiftigde slakken eten. Zeker in natuurgebieden hou je honden het best aan de leiband om vogels en andere dieren niet te verstoren.

Hoe volg je geringde vogels op?
Elke 2 weken sturen we onze gegevens door naar het Belgisch Ringwerk. Zo kunnen we de routes van de geringde vogels in kaart brengen. Sommige overwinteren in het zuiden van Frankrijk of Spanje. Andere soorten trekken door naar Afrika of Mali en keren elk jaar terug naar dezelfde plek. Het blijft fascinerend om zulke patronen te ontdekken.